آشنایی با شاخه های مختلف علم روانشناسی

اگر شما هم علاقه مند به علم روانشناسی هستید احتمالا این سوال در ذهنتان به وجود آمده است که روانشناسان چگونه در مورد ذهن و رفتار انسان فکر می کنند و آن را مورد مطالعه قرار می دهند؟ به طور کلی باید بدانید که علم روانشناسی علم بسیار گسترده ای است و به همین علت نیز انتقال عمق و وسعت آن ممکن است دارای پیچیدگی های بسیار زیادی باشد. همین عامل نیز باعث شده تا تعداد زیادی از شاخه های منحصر به فرد در این رشته به وجود بیاید که هر یک از این شاخه ها به موضوعات فرعی خاص در مطالعه ذهن، مغز و رفتار انسان ها می پردازند.

روانشناسی نابهنجاری از مهمترین شاخه های علم روانشناسی

اولین مورد از زیرشاخه های علم روانشناسی که درباره آن صحبت خواهیم کرد روانشناسی نابهنجاری است. این شاخه در واقع حوزه ای است که به آسیب شناسی روانی و رفتارهای غیرعادی در انسان ها می پردازد. متخصصان سلامت روان در این حوزه به ارزیابی، تشخیص و درمان طیف گسترده ای از اختلالات روانی از جمله اضطراب و افسردگی کمک کرده و مشاوره های تخصصی را نیز در این حوزه به شما ارائه می دهند. مشاوران، روانشناسان بالینی و روان درمانگران اغلب به طور مستقیم در این زمینه فعالیت دارند.

روانشناسی رفتاری

روانشناسی رفتاری که به آن رفتارگرایی نیز گفته می شود نظریه ای برای یادگیری است که بر این ایده مبتنی می باشد که همه رفتارها از طریق شرطی سازی به دست می آیند. در حالی که این شاخه از علم روانشناسی در نیمه اول قرن بیستم بیشتر به دنیا معرفی شد ولی در دهه 1950 نیز گاهی اوقات مورد استفاده قرار می گرفت. با وجود محبوبیت کم در آن سال ها ولی تکنیک های رفتاری به عنوان یک پایه اصلی در درمان، آموزش و بسیاری از زمینه های دیگر در علم روانشناسی باقی ماندند.

روانشناسان و روان درمانگران اغلب از راهبردهای رفتاری مانند شرطی سازی کلاسیک و شرطی سازی عامل برای آموزش یا اصلاح رفتارها استفاده می کنند. به عنوان مثال یک معلم ممکن است از یک سیستم پاداش برای آموزش یک رفتار درست در کلاس خود به دانش آموزان استفاده کند. زمانی که دانش آموزان عملکرد خوبی را از خود نشان می دهند می توانند ستاره های طلایی دریافت کنند که از این ستاره ها به عنوان نوعی امتیاز ویژه یاد می شود.

روانشناسی زیستی

روانشناسی زیستی شاخه ای از علم روانشناسی است که بر چگونگی تاثیر مغز، نورون ها و سیستم عصبی بر افکار، احساسات و رفتارها تمرکز می کند. این زیر شاخه از روانشناسی از ترکیب بسیاری از رشته های مختلف از جمله روانشناسی پایه، روانشناسی تجربی، زیست شناسی، فیزیولوژی، روانشناسی شناختی و علوم اعصاب تشکیل شده است.

افرادی که در این حوزه تحصیل یا مطالعه می کنند اغلب مطالعه می کنند که چگونه آسیب ها و بیماری های مغزی می توانند بر رفتار انسان تاثیر بگذارند.

روانشناسی زیستی گاهی اوقات به عنوان روانشناسی فیزیولوژیکی و علوم اعصاب رفتاری نیز شناخته می شود.

علم روانشناسی بالینی

یکی دیگر از شاخه های مهم علم روانشناسی، روانشناسی بالینی است که به ارزیابی و درمان بیماری های روانی، رفتارهای غیر عادی و اختلالات روانپزشکی می پردازد. متخصصان این حوزه اغلب در مطب های خصوصی کار می کنند اما بسیاری از آنها در مراکز اجتماعی، دانشگاه ها و کالج ها نیز فعالیت دارند.

برخی دیگر از متخصصان این زیرشاخه از روانشناسی به عنوان بخشی از یک تیم مشترک که ممکن است شامل پزشکان، روانپزشکان و سایر متخصصان سلامت روان باشد در بیمارستان ها یا کلینیک های سلامت روان کار می کنند.

روانشناسی شناختی

روانشناسی شناختی شاخه ای از روانشناسی است که بر حالات ذهنی درونی تمرکز دارد. این حوزه از روانشناسی از زمان ظهور در دهه 1960 به رشد خود در دنیای روانشناسی ادامه داد. یکی از نکات بسیار جالب این است که این حوزه از علم روانشناسی بر نحوه تفکر، یادگیری و مهارت های به خاطر سپردن افراد نیز تمرکز دارد.

روانشناسانی که در این حوزه فعالیت می کنند اغلب مواقع مواردی مانند ادراک، انگیزه، عاطفه، زبان، یادگیری، حافظه، توجه، تصمیم گیری و مهارت های حل مسئله را مورد بررسی قرار می دهند.

روانشناسان شناختی در اغلب مواقع از یک مدل پردازش اطلاعات برای توصیف نحوه عملکرد ذهن استفاده می کنند که نشان می دهد مغز اطلاعات را بسیار شبیه به یک کامپیوتر ذخیره و پردازش می کند.

علم روانشناسی تطبیقی

روانشناسی تطبیقی شاخه ای از روانشناسی است که به مطالعه رفتار حیوانات می پردازد. مطالعه رفتار حیوانات می تواند به درک عمیق تر و گسترده تری از علم روانشناسی انسان ها منجر شود.

این زیر شاخه از روانشناسی ریشه در کار محققانی مانند چارلز داروین و جورج رومنز دارد و در حال حاضر نیز به موضوعی میان رشته ای بین رشته های مختلف تبدیل شده است. روانشناسان نیز اغلب در این حوزه مشارکت های علمی بسیار خوبی دارند. از دیگر رشته هایی که در این حوزه فعالیت دارند می توان به رشته های زیست شناسی، انسان شناسی، بوم شناسی، ژنتیک و ... اشاره کرد.

روانشناسی مشاوره

روانشناسی مشاوره یکی از بزرگترین زیرشاخه های فردی در روانشناسی به شمار می آید. تمرکز این رشته بر درمان مراجعانی است که پریشانی روانی و طیف گسترده ای از علائم روانی را تجربه می کنند.

انجمن روانشناسی مشاوره این رشته را به عنوان حوزه ای توصیف می کند که می تواند عملکرد بین فردی را در طول زندگی با بهبود سلامت اجتماعی و عاطفی و همچنین رسیدگی به نگرانی های مربوط به سلامت، کار، زندگی، خانواده، ازدواج و ... بهبود بخشد.

روانشناسی رشد

روانشناسی رشد بر چگونگی تغییر و رشد افراد در طول زندگی تمرکز دارد. مطالعه علمی رشد انسانی به دنبال درک و توضیح چگونگی و چرایی تغییر افراد در طول زندگی است. روانشناسان رشد در اغلب مواقع مواردی مانند رشد فیزیکی، رشد فکری، تغییرات عاطفی، رشد اجتماعی و تغییرات ادراکی را که در طول عمر یک فرد اتفاق می افتند مورد بررسی قرار می دهند.

روانشناسانی که در این حوزه فعالیت دارند اغلب زمینه هایی مانند رشد نوزادان، کودکان، نوجوانان یا حتی سالمندان را مورد مطالعه قرار می دهند و این در حالی است که گروه های دیگری از این روانشناسان ممکن است تاثیرات تاخیر رشد را مطالعه کنند. این حوزه از علم روانشناسی طیف وسیع و گسترده ای از موضوعات شامل همه چیز درباره رشد نوزاد و حتی رشد جنین پیش از به دنیا آمدن نوزاد تا بیماری آلزایمر در سنین بالا را پوشش می دهد.